Afgelopen jaar mocht ik een mevrouw begeleiden die plotseling haar jong volwassen dochter had verloren aan de dood. Een proces waarbij ik naast haar mocht meelopen, vaak haar hand vasthoudend. Haar verdriet was zó rauw toen ze voor het eerst kwam. Ik was er stil van. En dat was prima want we hadden samen afgesproken dat ik haar niet steeds met vragen zou bestoken. Eigenlijk wilde ze vooral ruimte om haar pijn en al haar emoties ‘gewoon’ te laten zijn. Een plek waar ze niet sterker hoefde te zijn dan ze zich voelde en een plek waar iemand bij was die niet bang was voor zoveel heftige emotie. Het mocht allemaal. Hoewel ik beken dat ik zo nu en dan aangedaan was. Heel langzaam leerde ik haar én haar dochter kennen. Vertelde ze over wat zij samen hadden meegemaakt. Konden we zelfs zo nu en dan lachen om haar uitspraken. Maar ook in de stilte was haar dochter voelbaar aanwezig.
Stilte is helend en verbindend
Ik ben geen ‘expert’ in het begeleiden van rouw. Maar door heel nauwkeurig af te stemmen op mijn client, voelde ik aan wat zij nodig had. En met de tijd werden de rouwranden zachter, haar verdriet iets stiller en zag ik dat haar houding weer wat rechter werd. Maar ik zei niets. Ik wilde niet mee in wat haar omgeving aangaf; ‘wordt het niet weer eens tijd om je leven op te pakken’?. In plaats daarvan liet ik haar alle ruimte om haar vragen leidend te laten zijn. Om haar inzichten met mij te delen. En dan nog bleef ik voorzichtig aftastend wat ik terug mocht geven. In dat jaar was de stilte tussen ons, doordrongen van diep respect voor elkaar en voor het proces.
Waarom ik dit ( met toestemming ) deel? Ik heb me dat jaar in toenemende mate verwonderd over de kracht van de stilte. Hoe helend en verbindend deze is. Ik heb me ook verbaasd over hoé emotioneel gehandicapt wij met elkaar zijn als het gaat om verlies. Ik generaliseer en mogelijk dat jij je er niet in herkent. Maar wat ik van haar hoorde over hoe de nabije omgeving ermee omging, vond ik hier en daar zelfs schokkend. Mensen willen dat je doorgaat, dat je sterk bent. Men wil dat je na 3 maanden het leven weer oppakt als ware er niets veranderd. Iedereen heeft zijn eigen tempo, zijn eigen tijd, zijn eigen proces. En dat is genoeg.
Mensen zijn bang voor heftig verdriet. Voelen zich ongemakkelijk. Kunnen het moeilijk verdragen en voelen zich wellicht onmachtig en met lege handen. Het enige wat we hoeven doen als we een naaste hebben met intense emoties, is onze lege handen in die van de ander te leggen. De stilte doet de rest.
Recente reacties