Het woord empathie is afgeleid van het Griekse woord empatheia, wat invoelen betekent. Empathie is dus het vermogen om de gevoelens van een ander te begrijpen door deze in te voelen. Inmiddels weten we dat mensen spiegelneuronen hebben waarmee we een idee krijgen van wat anderen voelen. Door onze spiegelneuronen kunnen we emoties aanvoelen en het gedrag van anderen betekenis geven.
Spiegelneuronen zorgen er dan ook voor dat we ons kunnen inleven in een ander. Ons empathisch vermogen is hieraan verbonden en zorgt voor onze betrokkenheid bij de ander. Ons lichaam bootst onbewust de gezichtsuitdrukking of lichaamshouding van de ander na; we reageren dan op een emotioneel niveau en bieden een of andere vorm van hulp aan.
Een negatieve interactiecirkel
Ondanks deze spiegelneuronen kunnen niet alle mensen resoneren met begrip voor wat een ander voelt. Daar zijn soms medische redenen voor (bijvoorbeeld psychische aandoeningen, autisme, enz.). Echter, de meest voorkomende reden voor een gebrek aan empathie is de negatieve cyclus waarin stellen terecht kunnen komen. De duivelse dans van aanklampen en terugtrekken. Wanneer stellen niet langer in elkaars behoeften voorzien, kunnen deze destructieve interacties ontstaan.
Wanneer we het gevoel hebben dat onze partner er emotioneel niet voor ons is, geven onze hersenen een alarmsignaal af. We gaan in de overlevingsmodus – vechten (achtervolgen), vluchten (terugtrekken) of bevriezen. Dit overlevingsmechanisme helpt ons als waarschuwing wanneer er werkelijk gevaar dreigt. Echter, in ons dagelijks samenzijn zorgt dit overlevingsmechanisme ervoor dat we niet langer in staat zijn te verbinden.
Er ontstaat een negatieve interactie cyclus waarbij beide partners getriggerd worden. Ik noem het ook wel; ‘het hechtingsalarm gaat af’. Het voorkomt dat stellen echt aanwezig kunnen zijn bij elkaar. Het is namelijk zo dat als we bezig zijn met overleven (hyperwaakzaam worden voor bedreigingen), we niet langer in staat om de boosheid of het verdriet van onze partner te ontvangen.
Empathie heeft verbinding nodig
Brené Brown liet in 2012 een prachtige korte animatiefilm zien in haar Power of Vulnerability Ted Talk. Ze laat ons op prachtige wijze zien hoe empathie eruit ziet en aanvoelt.
Het goede nieuws is dat empathie en verbinding iets is dat stellen kunnen ontwikkelen. Emotional Focused relatietherapie helpt koppels de destructieve patronen te ontrafelen die hen hebben gevangen houdt in hun reactieve cyclus. Het begrijpen van iemands houding in de cyclus, evenals de emoties en behoeften die hieronder liggen, maakt dat angstige, verontrustende gevoelens kalmeren. Het stelt koppels in staat nieuwe manieren te ontdekken om elkaar te benaderen; vanuit meer veiligheid en hernieuwd vertrouwen, kunnen zij zich verbinden.
De reis van een held (deel 1): wat maakt ons nou volwassen?
Waar hebben we het over als we het over volwassenheid hebben? Wanneer ben je eigenlijk volwassen en welke gedragingen en waarden horen daarbij? Oftewel; maatschappelijke volwassenheid krijg je cadeau op je 18de verjaardag. Want dan ben je voor de Nederlandse wet meerderjarig dus voor de vorm volwassen.
We moeten nu eenmaal een systeem hebben waarbinnen we kunnen duiden. Op 18 jarige leeftijd ben je oud en wijs genoeg om verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf. Dat is zo ongeveer het adagio. En de waarheid is dat sommige 14 jarigen qua gedrag volwassen lijken terwijl 42 jarigen nog steeds alles buiten zichzelf leggen. Om maar iets te noemen.
Dus volwassenheid is niet uit te drukken in leeftijd. Het is veelal een ontwikkelingsproces. Wanneer ben je volledig ontwikkeld? Een menselijk brein kan een leven lang leren. En de ontwikkeling gaat ook een levenslang door. Het is in ieder geval niet zo dat je volwassen bent als je het gedrag van de generatie boven je hebt overgenomen. Maar wat is het dan wel?
De reis van de held
Joseph Campbell schreef ooit ‘A Hero’s Journey’. Een mythologisch verhaal (met veel invloeden van de archetypen van Jung) over de rijping van de mens waarin zij/hij evolueert van onbewust ‘slapend’ kind naar een bewuste ‘wakkere’ volwassene. Wiens leven in het teken staat van iets groters dan hem/haarzelf.
Dit werk van Campbell heeft o.a. model gestaan voor de film Star Wars maar ligt ook aan de basis van veel persoonlijke ontwikkelingsmodellen; zijn mythologische verhalen stellen de 12 stappen van groei en vooruitgang voor. En hebben, bijzonder genoeg, veel overeenkomsten met de Chakra’s die zeven basisniveaus van het menselijk bestaan suggereren.
Op reis
De komende paar weken neem ik jullie mee op de 12 stappen die Campbell beschrijft. Zij vormen het framework van waaruit ik reflecteer op het proces van volwassenheid. Met de held als metafoor. De reis begint met het verlangen op avontuur te gaan, de uitdagingen die de held daarin tegenkomt. Aanvankelijk houdt angst de held tegen om in beweging te komen. Echter, uiteindelijk gaat hij/zij door deze angst heen en, neemt de hobbels die te nemen zijn, en committeert zich aan de reis.
Gaandeweg wordt de held op de proef gesteld, ontmoet hij/zij mensen die hem willen verslaan en ontmoet bondgenoten. Langs dit pad doorstaat een held de beproeving – confrontaties of moeilijkheden die laat zien hoe moedig hij/zij echt is. De beproeving dwingt hen om hun ergste angsten onder ogen te zien. En wanneer ze dit overleven, is de gewone persoon een held en wordt hij beloond, meestal met kennis of inzicht. En het leven dat vervuld voelt.
De beloning is echter niet het einde van het verhaal. De held keert terug naar de gewone wereld waar de reis begon, getransformeerd door hun ervaring. Tenslotte deelt de herboren held wat ze op de reis hebben geleerd met anderen
Stap 1: De confronterende uitdaging
De held is in vele films iemand die vanuit onbewustheid, ongemakkelijkheid en redelijke naïviteit sympathie oproept bij zijn omgeving. Op het moment dat in de omgeving namelijk de spanning oploopt of er een crisis dreigt, ontpopt de held zich – soms vanuit het niets – tot een daadkrachtig iemand. Iemand die gaat voor het goede.
De eerste uitdaging voor de volwassene: kom ik in actie of blijf ik op de plek waar ik ben en beweeg ik niet?
Waar we het met elkaar wel over eens kunnen zijn, is dat een volwassene iemand is die verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar acties en emoties. Om daar te komen, is bewustzijn nodig. Met bewustzijn komen keuzes en vanuit keuzes is de volwassene in staat om eigenaarschap te nemen hiervoor. En hierin ligt echter meteen de eerste uitdaging als volwassene: in hoeverre leef jij je illusies?Geloof jij bepaalde dingen over jezelf en je leven die jij voor waarheid houdt maar in werkelijkheid onderdeel zijn van je verdedigingslinie en je vasthoudt in ontkenning?
Bijvoorbeeld:
Thomas heeft een goede baan. Hij wordt gewaardeerd door zijn collegae en is goed in wat hij doet. Er is echter éen obstakel op de weg: hij vindt zijn baan saai en geestdodend. Thomas krijgt geen energie van zijn werk en sleurt zich elke dag weer door de dag heen. Toch vertelt Thomas zichzelf dat hij dankbaar mag zijn met wat hij ervoor terugkrijgt; een goed salaris, waardering en aanzien.
Thomas staat voor een uitdaging: wordt hij zijn eigen held of blijft hij op zijn plek en verroert zich niet? Thomas is nog niet zover dat hij zichzelf in de spiegel kijkt en zich realiseert waar hij in vredesnaam mee bezig is. Hij rationaliseert zijn gevoel erover weg en vindt van zichzelf dat ie niet zo moeilijk moet doen. Ik hoor je nu denken; ‘maar dat is toch hartstikke volwassen? Hij is zelfvoorzienend en gaat elke dag naar zijn werk?!” Dat klopt.
Echter, om een succesvolle volwassene te zijn, is het wenselijk om de kracht te vinden je negatieve emoties te zien. Deze onder ogen te komen en te erkennen. Wakker worden, goed je ogen uitwrijven en dan je bed uitstappen; de bereidheid hebben om toe te geven dat je anders wilt. Dat is de eerste stap, bovendien een krachtige. Trek je cape maar aan…
Stap 2: Het afwijzen van de uitdaging
Elke held heeft een moment waarop hij zich wil terugtrekken tijdens de roep naar het avontuur. De angst voor het onbekende zorgt ervoor dat hij of zij een stap achteruit doet en terug wil naar het oude vertrouwde. Slecht een kort moment.
Als je je bewust bent van een gewenste verandering bijvoorbeeld omdat het de kwaliteit van je leven doet vergroten of zorgen zouden wegnemen, maar je kunt jezelf niet motiveren om het te doen, is er meestal sprake van angst of van onduidelijkheid. Volwassen zijn betekent verantwoordelijkheid nemen en angst kan je weghouden van deze verantwoordelijkheid. Met andere woorden, als je weet dat een bepaalde actie of toewijding een positieve verandering in je leven zal veroorzaken, en die verandering is logischerwijs sterker dan de hoeveelheid pijn die ermee gepaard gaat, dan moet je vragen: waarom niet doe het? Nou, de waarheid is dat als je duidelijk genoeg bent over wat de uitdaging je gaat brengen, en denkt dat je het daadwerkelijk kunt bereiken, zal angst het enige zijn wat je niet in beweging zet.
Er zijn eigenlijk 3 levensgebieden waarin volwassenheid werkelijk tot uitdrukking komt;
1) Werk. Kun je jezelf (en anderen waar je verantwoordelijk voor bent) onderhouden?
2) Gezondheid. Neem je verantwoordelijkheid voor jouw lichamelijke en geestelijke welzijn? Zorg je goed voor jezelf?
3) Relaties. Ben je in staat een intieme relatie aan te gaan? Houd je van jezelf? Neem je verantwoordelijkheid voor jouw emoties? Ben je in staat verantwoordelijkheid te nemen voor hen die afhankelijk zijn van jou (je kinderen bijvoorbeeld)?
Bij het handhaven van duidelijkheid en het omgaan met angst als deze zich voordoet, is bewustzijn nodig. En geloof me: als je probeert een fundamenteel aspect van je leven te veranderen, een aspect dat je naar een ander niveau van je leven zou brengen, is angst meestal de bewaker bij de poort. Je hebt het nodig om bij jezelf naar binnen te kijken en je hier van bewust te zijn. Er zijn veel krachtige manieren om met angst om te gaan, maar hier is een eenvoudige:
1) Visualiseer een glazen buis gevuld met water:
2) Stel je voor dat je glitters ziet schijnen in het water:
3) Blijf rustig en met aandacht kijken naar het water, net zo lang tot de glitters naar de bodem zijn gezakt.
Als je dit doet, bereik je een staat van helderheid waarin je angst kan worden gezien voor wat het is: een mentale storm die kan worden waargenomen, zonder dat je deze poogt te controleren. Wayne Dyer verwoordde het mooi; ‘een slangenbeet op zich is niet gevaarlijk. Het is het gif dat een tijd later door je bloed stroomt, wat ons bang maakt voor een slangenbeet’. En zo is het ook met angst. Angst op zich is niet gevaarlijk. Het zijn de gedachten die we koppelen aan deze angst, die ons op de plek houden. We creëren ons eigen gif en leggen onszelf lam.
Als je je emoties opmerkt en erkent zonder er door te worden gedomineerd, ben je op weg om deze te reguleren. Je bent mét je emoties in plaats van dat je je emoties bent. En emotionele controle, het vermogen om het juiste gedrag te kiezen, ongeacht de tijdelijke “gevoelens”, is een belangrijke wegwijzer naar rijping. Een kind doet wat leuk is. Een volwassene doet wat nodig is. Als je het verschil niet begrijpt, zul je je hele leven in een onrijpe staat leven, gecontroleerd door mensen die de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van volwassenheid hebben aanvaard.
De keuze is aan jou. Hieronder staan een aantal vragen die je jezelf kunt stellen in relatie angst:
1) Wat zijn 3 voordelen van in actie komen in dit stadium in je leven?
2) Op welke manier heeft dit mogelijk impact op je energieniveau en je gezondheid?
3) Kun je iets noemen wat jouw relaties met anderen krachtiger en liefdevoller zou maken?
4) Kun je je voorstellen dat dit invloed heeft op je werkleven en je financiële situaties? Fantaseer daar eens over…
5) Waar heb je angst voor als het gaat om commitment of in beweging komen?
6) Is deze angst reëel? Zo ja, hoe weet je dat zo zeker?
7) Op welke momenten in het verleden had je soortgelijke angsten? Welke conclusies heb je daaruit getrokken?
Stap 3: Het accepteren van de uitdaging
In dit stadium komt de held een bereisde, ervaren passant tegen die hem of haar training, uitrusting of advies geeft dat op de reis zal helpen. De held reikt naar binnen en boort een bron van moed en wijsheid aan.
In dit stadium van volwassenenheid zijn we ons bewust van de noodzaak om ons te ontwikkelen. We vatten de moed om onze angsten en tegenstrijdige emoties onder ogen te komen en beginnen aan de reis. Deze stap is van cruciaal belang om de volwassen man of vrouwen te worden die daadwerkelijk dromen kan afstemmen met de realiteit. Acceptatie van verantwoordelijkheid is de scheidslijn tussen jeugd en volwassenheid. We erkennen onze omstandigheden en onze opvoeding, maar laten ons er niet langer door beperken. We zijn voldoende introspectief om onze geconditioneerde zelf te onderzoeken en te beslissen wat we daarmee willen. Gebruiken we ze als levenslessen of laten we ons er door dicteren? Kiezen we voor ons eigen pad of voor het pad dat ons is toebedeeld tijdens ons opgroeien? Zijn we in staat om verwachtingen te weerstaan?
Voor alle helderheid; wij zijn niet onze acties. Wij zijn niet onze geschiedenis. Noch zijn we onze gevoelens, of die kleine, kritische stemmen in ons hoofd. Maar dit alles beïnvloedt ons wel op ons pad naar een volwassen leven en vragen heldendom als we vervulling in dit leven willen vinden.Kinderen geven anderen voornamelijk de schuld van wat ze voelen en doen. Volwassenen nemen een andere route. “Je laat me zus of zo voelen” is een veelgehoorde opmerking, of zus of zo nu positief of negatief is. Hoewel we in intieme vriendschappen of zelfs meer informele relaties enige verantwoordelijkheid nemen voor de invloed van onze acties op anderen, weten we ook dat deze woorden soms manipulaties zijn; pogingen om schuldgevoelens of schaamte op te wekken. Wees eigenaar van hetgeen je voelt.Het is van jou en van niemand anders. Niemand kan jouw gevoel op zich nemen, kan jou redden van wat jij voelt. Anderen kunnen hooguit met empathie reageren en je steunen in wat jij voelt. Als kind wachten we op anderen om ons troost of steun en te geven. Als volwassenen moeten we ons realiseren er geen redders bestaan. We zijn de held van ons eigen volwassen leven.
Jouw heldenreis begint op het moment dat je je realiseert dat jouw potentieel alle ruimte krijgt op het moment dat je verantwoordelijkheid neemt voor wat je voelt.
Thomas gaat nog steeds met tegenzin naar zijn werk. Op een dag ontmoet hij iemand via een vriend. Deze man vertelt, volkomen uit het niets, dat hij zijn leven bij de bank ingeruild heeft voor iets wat hij voelde te moeten doen; zijn gave als helderziende verder te ontwikkelen. Nadat Thomas alle oordelen in zijn hoofd heeft aangehoord, hangt hij uiteindelijk – aangestoken door het enthousiasme waarop de man vertelt – aan zijn lippen. Hij voelt zich vooral aangeraakt in de manier waarop deze man hem meeneemt in zijn proces; de onzekerheid, de moed, de tegenwerking van zijn omgeving. Thomas verwondert zich over de kwetsbaarheid die er mag zijn. Dat alles vertelt hij met zoveel krachtige energie, dat Thomas die avond naar huis gaat en zichzelf de vraag stelt: Wat als…?
Volgende week:
stap 4: de weg van vallen en opstaan
stap 5: de kracht van bondgenoten
stap 6: de confrontatie met het kwaad en weg van mislukking
“We zijn allemaal onze eigen, ergste critici.” Heb je dat ooit eerder gehoord?
Ja, het is een irritant cliché, maar het is niet zomaar een zin uit een of ander zelfhulpboek. Evolutionair psychologen hebben onze natuurlijke ‘ negativiteitsbias ‘ bestudeerd. Daaruit blijkt dat wij evolutionair geprogrammeerd zijn met een instinct waardoor negatieve ervaringen belangrijker lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Met andere woorden: we zijn geëvolueerd om meer gewicht te geven aan onze fouten, fouten en tekortkomingen dan onze successen. Dus waarom zijn we zo hard voor onszelf? In de eerste plaats vanwege de evolutie. Daar zijn we mooi klaar mee. Datzelfde instinct brengt ons in het dagelijks leven voor impactvolle blokkades.
Wie een zondebok nodig heeft, mist zelfkritiek – Loesje
“Zelfkritiek heeft een negatieve invloed op onze geest en op ons lichaam.,” zei Dr. Richard Davidson. “Het kan leiden tot malende, steeds terugkerende gedachten die onze productiviteit verstoren, en het kan ons lichaam beïnvloeden door ontstekingsmechanismen te stimuleren die leiden tot chronische ziekten en veroudering versnellen,” zegt hij.
Maar dat is niet het einde van het verhaal. Er zijn zeker manieren om onze negativiteitsbias te omzeilen en het is bovenal mogelijk om zelfkritiek om te zetten in kansen voor leren en persoonlijke groei. Het is echt waar. Maar laten we eerst eens achterhalen over hoe we hier zijn gekomen…
“Onze hersenen rusten ons uit met een mechanisme om onze geest en ons gedrag te controleren,” zegt diezelfde Dr. Davidson. Het zorgt ervoor dat we, wanneer we fouten maken, we de fout opmerken. En het is helder; als we iets willen leren van een fout, is het van belang dat we deze in de eerste plaats, opmerken. Dat we bewust zijn”.
Echter: alleen maar bewust zijn dat we zijn afgeweken van onze verwachtingen of doelen – of dat nu teveel eten is of niet een dagelijkse to-do-lijst maakt – is niet hetzelfde als onszelf in negatieve spiraal van emoties, naar beneden werken. De valkuil waarin we onszelf begeven, is dat we negatieve betekenis geven aan ons gedrag. ‘het is niet goed te praten dat ik heb nagelaten je niet op de hoogte te brengen’. Met het bewustzijn van de fout, introduceren we het oordeel erover. En we kunnen onszelf daar zó in vastzetten, dat we nalaten de fout te zien als een moment waarin we een les mogen leren. Of überhaupt mogen leren. We brengen onszelf in een cyclus van malende gedachten, liggen s nachts wakker en zo belanden we in de contra productieve kant van zelfkritiek.
Het zal je geenszins verbazen dat zelfkritiek leidt tot somberheid, depressie, angst, middelenmisbruik en een negatief zelfbeeld. Het vermindert de motivatie, de energie om vooruit te komen en door weerstand heen te gaan. Zelfkritiek leidt ertoe dat mensen zich overmatig bezighouden met falen. Of liever gezegd; het vermijden van falen. Kortom, als je jezelf veroordeelt – iemand noemde het laatst dat ie zichzelf emotioneel in elkaar slaat – omdat je slechts drie van de vijf items op je takenlijst hebt voltooid, heb je minder kans om die laatste twee items te voltooien – en toch zijn we geprogrammeerd om in dat patroon te vallen. De cirkel is rond. De vicieuze cirkel.
De paradox van het verhaal: onze negativiteitsbais helpt ons bewust te worden en te ontwikkelen. De werkelijkheid zorgt er echter voor dat ons bewustzijn ervoor zorgt dat we onszelf – bewust of onbewust – naar beneden halen. Het oordeel doet intrede. In plaats van de kans grijpen positieve ervaringen te halen uit het negatieve, gaat het met ons aan de haal en raken we verstrikt in de negativiteit.
De oplossing? Die wordt wel het beoefenen van zelfcompassie genoemd.
Zelf compassie = het beoefenen van uitreiken naar jezelf vanuit dezelfde vriendelijkheid, hetzelfde begrip en dezelfde steun die je zou geven aan de mensen die je lief zijn. In het bijzonder als je geconfronteerd wordt met persoonlijk falen, tekort schieten, fouten en bovenal wanneer je in een moeilijke periode zit in je eigen leven.w
Ik heb het een en ander gelezen en bekeken van Dr. Kristin Neff. Zij heeft een passie voor zelfcompassie en draagt dit overal ter wereld, uit. Zij zegt: ‘het grootste hiaat in het beoefenen van zelfcompassie is de angst om zelfgenoegzaam over te komen’. Met andere woorden: we hebben kennelijk de overtuiging dat lief, aardig en mild zijn voor jezelf, geassocieerd wordt met egoïsme. Met zelfingenomenheid. Volgens Dr. Neff is het precies tegenovergesteld: ‘zelfmedeleven leidt tot grotere zorg voor anderen dan zelfkritiek ooit zou doen’. Want wie zichzelf volledig accepteert, ziet de onschuld van de ander (uit: een cursus in wonderen).
Wanneer we dat mentale gebabbel loslaten en onszelf accepteren, wordt het rustiger in ons brein. En daarmee in ons leven
3 stappen naar zelfcompassie
Het ontwikkelen van een benadering van zelfcompassie en een bereidheid om los te laten begint met oefenen. Dus waar en hoe te beginnen?
De eerste stap naar zelfcompassie is om je kritiek vriendelijk tegemoet te treden. Als je innerlijke criticus zegt: “Je bent lui en waardeloos“, antwoord dan met een herinnering: “Je doet je best” of “We hebben allemaal goede en minder goede dagen“
Er zijn dagen dat ik hoog in mijn energie zit. Ik heb zoveel energie dat ik sport, werk en ook nog leuke dingen doe met anderen. O ja, en op zulke dagen eet ik super gezond. Én er zijn dagen dat ik mezelf achter mijn broek moet zitten, langzamer ga dan ik zou willen en vooral; s avonds uitgeput op de bank zit met een kop koffie om beetje alert te blijven. Het zijn ook die momenten waarop ik net iets té gemakkelijk kook en dus ongezonder. En de meeste van de tijd ga ik heen en weer tussen energiek en vitaal tot futloos en moe. Het punt hier: ik ben niet de enige. De kunst is om jezelf zo nu en dan gewoon een off-day te gunnen. je bent geen machine. Benut deze dag al netflixend, koffie drinkend, op de bank hangend. Of iets dergelijks. En laat dan vooral het oordeel hierover, achterwege. Zie het als een moment van opladen. Een dag van nietsen komt je toe. Blijf in het moment en geniet ervan.
De tweede stap is jezelf erkenning te geven voor alle kleine dingen die je doet. Het is demotiverend om dag in dag je inzet te leveren en het gevoel hebben dat het niet gewaardeerd wordt. Dat jij niet gewaardeerd wordt. Het is nog destructiever als je jezelf daarin niet ziet. Dus merk alle kleine stappen op die je zet. Heb je 5 minuten pauze genomen terwijl je anders gewoon doorgaat, zie het. Voel het. Glimlach naar jezelf. Kleine gebaren geven uiteindelijk een groots effect. Geef jezelf waardering voor hoe je bent omgegaan met een lastige situatie, je bent in de tram opgestaan voor die oudere dame. Wat het ook is, zie jezelf. Sta er heel even bij stil.
De derde stap is dat je jezelf vergeeft voor datgene wat je niet wist voordat je geleerd hoe het wel kan.Dit is een hele belangrijke stap. Zelf heb ik ondervonden hoezeer ik mezelf een aantal keuzes heb verweten. Het verwijt hierover had behoorlijke impact op mijn handelen daarna. Ik ging compenseren, de zachte heelmeester uithangen. Met alle gevolgen van dien. Pas toen ik me realiseerde dat ik deze keuzes had gemaakt op basis van de kennis van toen, kon ik voelen dat ik onschuldig was en ben. Er kwam ruimte om mezelf te vergeven. Ik kon daarna andere keuzes maken zonder dat ik me schuldig voelde. Realiseer je dat het best een makkelijke weg is om vast te houden aan verkeerde keuzes of situaties uit het verleden. En jezelf daarvoor emotioneel te straffen. Het vraagt namelijk jezelf in de ogen kijken – de realiteit zien – om vervolgens de moedige stap te nemen iets te doen met waar je je bewust van bent geworden. Het oordeel houd je op je plek. Het bewustzijn en de bereidwilligheid om daarmee aan de slag te gaan, brengt je vooruit.
Reflecteer, evalueer, groei met kracht en beweeg naar meer wijsheid. Elke ervaring brengt een nieuwe kans om te oefenen met zelfcompassie. Val gerust zo nu en dan terug in je oude valkuil. Het her-innert je eraan wat je te doen staat. En daarbij: 3 geslaagde momenten van zelfcompassie oefenen is altijd nog beter dan helemaal niets doen.
Vertrouwen is het fundament waarop de pilaren van elke relatie, rusten. Zonder vertrouwen heeft de relatie – welke relatie dan ook – weinig kans en zonder wederkerigheid in de relatie, heeft vertrouwen geen waarde. Vertrouwen is de lijm die mensen met elkaar verbindt en tegelijkertijd is gebrek aan vertrouwen misschien wel de belangrijkste reden waarom relaties eindigen. Waarom is vertrouwen zo belangrijk in relaties?
Vertrouwen voorziet in wederkerigheid. Om wederkerigheid in de relatie te laten floreren, is vertrouwen onontbeerlijk. Het is de bouwsteen voor elk emotioneel en relationeel verkeer. Zoals een kind het vertrouwen van haar ouders nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen, zo geldt dat ook voor elke vorm van relationeel verkeer. In vertrouwen zijn we loyaal, in vertrouwen durven we onszelf te laten zien, in vertrouwen kunnen we kwetsuren overstijgen.
Vertrouwen maakt veerkrachtig. In veiligheid en vertrouwen in relaties met anderen zijn we beter in staat om bij tegenslag, flexibel te reageren op situaties. Het zorgt ervoor dat we hulp vragen en/of boven de situatie te hangen en daarop te reageren. Vertrouwen in anderen en onszelf is de natuurlijke afweer tegen slecht nieuws, verlies, trauma of tegenslag.
Vertrouwen helpt om eerdere kwetsuren te helen. Uit onderzoek is gebleken dat we eerdere kwetsuren o.a. op het gebied van vertrouwen, kunnen helen als we anderen (weer) vertrouwen en daar verbinding mee voelen.
Vertrouwen geeft rust en veiligheid. Als er vertrouwen is, kun je het oneens zijn met elkaar, zelfs conflicten hebben zonder dat het jullie relatie aantast. Het is ‘slechts’ een manier om de kaarten weer te schudden en helderheid te krijgen waar je met elkaar staat.
Vertrouwen zorgt ervoor dat je emoties niet met je aan de haal gaan. De mate waarin je de ander vertrouwt, is tegelijkertijd de mate waarin je bepaald gedrag van de ander interpreteert als intentioneel of juist niet. Bijvoorbeeld als iemand die je heel erg vertrouwt je kwetst, ben je eerder geneigd om het gedrag toe te schrijven als niet-intentioneel; ‘hij heeft het vast niet zo bedoeld’. Het tegenovergestelde is ook het geval: als je iemand niet vertrouwt, is de kans groot dat je gedachte begint met; ‘zie je wel…’
Vertrouwen is de plek waar je moed mag oefenen en je angsten uitspreekt. Uit: RAAK in je relatie
Vertrouwen in de relatie is een groot goed. Iets waar je zorgvuldig mee omgaat. We kunnen nu eenmaal niet maar een beetje vertrouwen. Vertrouwen doe je of doe je niet. Maar wat zijn nu kenmerken waardoor je reden hebt om de ander te vertrouwen? Die zijn namelijk best duidelijk:
Openheid en transparantie. Iemand die je vertrouwt deelt in openheid wat hem of haar bezighoudt. Zonder enig voorbehoud. Hij/zij is bereid om, ook als het lastig is, jou deelgenoot te maken van wat hem/haar bezighoudt, waar twijfel zit en welke gedachten en gevoelens hij/zij heeft. De ander laat zich aan jou zien.
Is niet uit op gelijk krijgen maar heeft zijn/haar prioriteit bij de relatie. Deze persoon vindt het geen probleem om sorry te zeggen en somt ook geen excuses op om zijn ‘fout’ toe te dekken.
Legt zijn/haar bezigheden neer als je aangeeft hem/haar nodig te hebben. Een persoon die betrouwbaar is, is de persoon die aanvoelt wanneer jij zijn/haar aandacht nodig hebt. Jij bent op dat moment even prioriteit en dat voel je.
Heeft luisterende aandacht. Een van de momenten waarin voelbaar is dat de ander te vertrouwen is, is de mate waarin de ander oprecht naar jou luistert. Zonder zijn/eigen punt te willen maken of je te onderbreken. Dat is zo’n moment waarop je voelt dat deze persoon er echt voor jou is. En betrouwbaar is.
De ander geeft vriendelijk en duidelijk zijn/haar grenzen aan. Ik zeg altijd; liefde heeft grenzen nodig. Als je weet waar je bij de ander aan toe bent, is dat een belangrijk onderdeel van vertrouwen. Iemand is duidelijk, consistent in zijn/haar handelen en daarmee betrouwbaar.
Als vertrouwen de tand des tijds doorstaat, legt het een mooie fundering voor duurzame en op groei gebaseerde relaties.
[vc_row][vc_column][vc_column_text]Wat is de reden van mijn ergens aan vasthouden? Dat mijn gedachten uitgaan naar situaties, naar mensen en gebeurtenissen die me zoveel energie kosten? Simpel: we zijn verslaafd aan denken. We zijn verslaafd aan de controle waarmee het denken ons misleidt! Ja inderdaad. Je leest het goed. We zijn net als de hond die zijn bot niet loslaat. We kauwen, bijten of likken erop alsof het ons laatste maal betreft. Alle ‘wat als’ of ‘had ik maar’ of andere dramatische gedachten bezetten ons en trekken onze energie leeg.
Het kan anders. Volgens mij zijn we het er wel over eens dat het namelijk nergens toe leidt. De situatie verandert niet, de mensen blijven wie ze zijn en we krijgen door ons denken niet meer grip op ons leven. Wat we willen veranderen als we loslaten, is onze gedachten. Die hebben ons in de greep. We zijn erdoor bezet. We roepen: ‘ik moet het loslaten’. We bedoelen: ‘ik wil er geen aandacht meer naar toebrengen’. En daar is het nodige voor nodig want het is als die roze olifant; ‘als we zeggen om er dan niet meer aan te denken, staat ie al in de kamer’.
Wat jij los wilt laten, heeft jouw voelen erover nodig. De situatie vraagt van jou om datgene wat jij voelt, toe te laten en het er te laten zijn. En als het er dan is, geef je het gevoel figuurlijk de stoel naast jou. Niet meer en niet minder. Je kijkt het aan, stelt zo nu en dan een nieuwsgierige vraag, luistert in stilte naar het antwoord en je brengt je aandacht naar de energie die eronder ligt. Zit er onder die boosheid wellicht een gevoel van onmacht? Merk je aan jezelf dat het ergens een gevoel van niet goed genoeg zijn, aanraakt? Waar gaat die controle – die steeds terugkerende gedachten – over?
Het kan zijn dat je gevoelens als schaamte of schuld gaat voelen. Dat je voelt dat je bepaalde betekenis toegekent aan de situatie die je een gevoel geven tekort te schieten. Inderdaad. Allemaal gevoelens die je liever niet voelt. En er dus bezig bent met datgene wat zich buiten jouzelf afspeelt. Vingers wijzen, of je gedachten naar het verleden of de toekomst laten afdwalen. Je wilt controle en de slotsom van iets vasthouden is dat je geen enkele controle hebt.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column css=”.vc_custom_1569786571599{margin-top: -100px !important;}”][os_text_and_quote quote_text=”Je denken geeft je de schijn van controle”]Hoe meer je denkt, des te meer je de illusie hebt van controle. Des te angstiger je wordt, des te groter de behoefte aan controle. Des te meer je gaat piekeren. En zo blijf je in cirkels bewegen en raak je erin gevangen.[/os_text_and_quote][vc_empty_space height=”50px”][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column css=”.vc_custom_1569782807120{margin-top: -200px !important;}”][vc_column_text][vc_row][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]
Je vele gedachten over situaties en mensen zijn dus het excuus om niet te hoeven voelen. Het zijn rationalisaties die dienen als verklaring over hoe we ons voelen. We voelen echter niet als we denken. Zodra je je meer comfortabel gaat voelen met het gevoel dat je uitnodigt op de stoel tegenover je, ga je merken dat er diepere angsten onder liggen. Meestal die te maken hebben met onze hechtingsbehoeften. We willen ons geliefd voelen, ertoe doen en goed genoeg zijn. We willen dat er van ons gehouden wordt en dat we gewaardeerd worden.
Thich Nhat Hahn zei het al: ‘We hebben moeite om ons lijden los te laten. Uit angst voor het onbekende houden we liever vast aan het vertrouwde’. Loslaten is moeilijk, omdat het betekent dat je iets van jezelf moet loslaten. Je verwachtingen, je behoeften, je illusies. Het goede nieuws hierin is dat het niet echt van jou is. Het zijn aspecten van wie je denkt te zijn, gestoeld op oude overtuigingen. Je bent je ermee gaan identificeren. Zonder je af te vragen of deze in het hier en nu nog steekhoudend zijn. Laat het gaan en het laat jou los. Het wordt tijd dat je je eigen verhaal gaat herschrijven.
In de meeste gevallen kun je de emoties die thuishoren bij een onderliggend gevoel, zelf doorwerken. Hier is een proces dat u kunt doorlopen om de greep van de situatie van “loslaten” los te laten:
Zoek een rustige plek waar je niet gestoord zult worden. Geef jezelf minstens 30 minuten omdat je de energie van het proces niet wilt doorbreken.
Ga ontspannen zitten in een stoel of op de vloer.
Sluit je ogen en haal tien keer diep adem om jezelf te kalmeren en te centreren.
Focus op het proces van je ademhaling. Dwing het niets te zijn. Laat je lichaam gewoon ademen zoals het altijd doet.
Als je je kalm voelt, denk dan aan de situatie waar je last van hebt, dat wat je wilt loslaten. Voel de gevoelens die opkomen. Houd niets achter.
Focus op het sterkste gevoel. Waar voel je het precies in je lichaam? Alle emoties huizen in ons lichaam die op hun beurt fysieke sensaties creëren (pijn, hitte, kou, gevoelloosheid, beklemming, enz.).
Focus op het gevoel in je lichaam. Neem de tijd om precies te begrijpen waar het is en wat de sensaties zijn. Probeer er niet weg te laten gaan, want dit zal er alleen voor zorgen dat ze blijven bestaan. Observeer de sensatie. Beschrijf het zo gedetailleerd mogelijk. Terwijl je dit doet, kan het gevoel veranderen en evolueren. Blijf erbij.
Als je eenmaal weet wat en waar de sensatie is, vraag je af welke boodschap je lijf probeert over te brengen. Dit soort ingevingen komen vanuit je binnenwereld en zijn er om je te helpen groeien. Het hoeven niet persé woorden zijn. Het kunnen kleuren, gevoelens, geuren of een willekeurige ingeving zijn. Sta open voor alles wat zich voordoet. Het kan wel of niet iets zijn dat zinvol is. Beoordeel het niet als goed, slecht, goed, fout, gek of iets anders. Wees er gewoon bij en laat het gewoon opkomen.
Als je het gevoel hebt dat je zoveel mogelijk informatie hebt ontvangen, haal dan tien keer diep adem, en concentreer je op het proces en de gewaarwordingen van de ademhaling.
Open je ogen en begin te schrijven wat voor jou opkomt in een dagboek of notitieboek. Pen en papier werken het beste voor dit proces. Blijf zo lang als je kunt schrijven zonder er iets over te beoordelen. Jij noch iets wat je schrijft is verkeerd, gek, dom of enig ander negatief oordeel. Ook jij noch iets wat je schrijft is goed, briljant of geweldig. Dat is het gewoon.
Beantwoord in je dagboek de volgende vragen: Hoe kan wat ik net heb ervaren me helpen vooruit te komen in mijn leven? Kan ik de moeilijke ervaring anders zien? Kan ik mezelf anders zien? Wat kan ik doen om de emotionele tol van soortgelijke ervaringen in de toekomst te minimaliseren en los te laten wanneer ze zich voordoen? Wat zou een ondersteunend verhaal zijn dat ik mezelf over de situatie kan vertellen?
Herhaal dit proces totdat je voelt dat u echt kunt loslaten en vooruit kunt gaan.
Als je door het eerste verzet heen bent en je je aan deze oefening kunt geven, zul je merken dat datgene wat jou zo bezet houdt, meer en meer vervaagt. Het laat jou los. Er komt een moment waarop je je realiseert dat je er al even niet aan gedacht hebt. Dit heeft te maken met dat je stilgestaan hebt bij datgene wat jouw gevoel je al die tijd al wilde laten weten. Je bent gaan luisteren en in die stille aandacht, vind je de kracht andere waarheden over jezelf eigen te maken. Je houdt nu anders vast.
Wij gebruiken cookies om onze website en onze service te optimaliseren.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
Recente reacties